Atlas solisten: sheng en sho

De twadde ferbliuw fan it Atlas Ensemble sil plakfine fan 24 maaie oant 2 juny 2024. Oranjewoud Festival plak. Dit kulminearret yn de premjêre fan de twadde fan in rige nije komposysjes yn opdracht fan Joël Bons Oranjewoud Festival . Yn de oanrin nei dizze bysûndere foarstelling op 2 juny kinne jo yn de kunde komme mei in tal ynstruminten út Azië en it Midden-Easten dy't ûnderdiel binne fan it Atlas Ensemble. Tidens dit konsert klinke de besibbe mûleorganen sheng en sho.

De spilers binne stjerspilers út Sina en Japan:

Besjoch de projektside

Sheng
De sheng is in Sineesk mûle oargel. It lichem is in kom makke fan metaal, hout of in kalbas. It ynstrumint hat in blaaspipe en 17 oant 36 bamboe- of metalen pipen dy't út 'e boppekant fan' e kom útwreidzje. De elegante symmetryske arranzjemint fan 'e pipen ferwiist nei de twa opfolde wjukken fan' e mytyske fûgel Phoenix. Elke piip hat in gat oan 'e kant fan' e kom mei in metalen tonge boppe dy't de luchtstream ûnderbrekt. De sheng produseart in opfallend helder, metallysk lûd. Westerharmonika's, reidoargels en konsertina's brûke deselde basis akoestyske prinsipes as de sheng. Mûlorganen fergelykber mei de sheng komme foar it earst foar yn Sineeske teksten út de 14e oant 12e iuw f.Kr. Tsjintwurdich wurdt de sheng benammen brûkt om yn lytse en grutte ensembles Sineeske klassike muzyk te spyljen mei oare ynstruminten lykas de pipa (fertikaal plukt snaarynstrumint) en erhu (Sineeske fioele). De sheng hat in sibben yn Japan: de sho.

Sho
De sho is in Japansk frij-reed muzykynstrumint dat út Sina yntrodusearre is yn 'e Nara-perioade (fan 710 oant 794). It is modelearre nei de Sineeske sheng, mar is meastentiids lytser fan grutte. It bestiet út 17 slanke bamboepipes, dy't elk in metaalfrij reed yn 'e basis hawwe. Twa fan de pipen meitsje gjin lûd, al docht út ûndersyk bliken dat se yn de Heiantiid (794 oant 1185) yn guon muzyk brûkt waarden. It lûd fan it ynstrumint wurdt sein dat it de rop fan in feniks imitearret, en it is om dizze reden dat de twa stomme pipen fan 'e sho binne bewarre bleaun as in estetysk elemint, wêrtroch twa symmetryske 'wjukken' ûntstien binne. Krekt as de Sineeske sheng wurde de pipen foarsichtich ôfstimd mei in drip waaks. Om't focht dat opbout yn 'e pipen fan' e sho it lûd blokkearret, ferwaarmje muzikanten it ynstrumint faak oer in lyts houtskoalfet as se net spylje. It ynstrumint produseart lûd as de azem fan de spiler wurdt ynademe of útademe, wêrtroch lange perioaden fan ûnûnderbrutsen spieling mooglik binne. De sho is ien fan 'e trije wichtichste houtblaasynstruminten dy't brûkt wurde yn gagaku, de muzyk fan it Japanske keizerlike hof. De tradisjonele spieltechnyk yn gagaku omfettet it brûken fan toanklusters neamd aitake, dy't stadichoan fan de iene nei de oare ferpleatse en de melody begeliede.